🌱 Biobased Teststraat: van ‘certificeringsdoolhof’ naar actieplan

🚧 De uitdaging

De weg van een innovatief biobased bouwmateriaal naar de markt is lang, kostbaar en vol barrières. De weg van testen naar certificering blijkt complex, traag en gefragmenteerd – én is lang niet altijd nodig. Terwijl producenten vaak niet weten waar te beginnen, vragen afnemers vanuit een marktreflex juist naar gecertificeerde producten. Dat werkt verlammend. Tijd voor een doorbraak.

🌀 De doorbraak

Het oorspronkelijke idee: een teststraat; een collectieve, efficiënte manier om biobased materialen te testen en certificeren. Niet per product, maar per categorie. Zou dit mogelijk zijn?
‍

‘’Met COVID nog redelijk vers in het geheugen bedachten we dat het misschien wel mogelijk zou zijn om een proces/protocol te ontwerpen voor een ‘teststraat’ waarbij meerdere biobased materialen tegelijk getest konden worden - met het idee het proces sneller/efficiënter en goedkoper te krijgen.’’
-Tessa Bloembergen (Noorderwind)
‍

De uitkomst na vele validatie sessies, interviews en questionnaires? Geen ‘fysieke’ teststraat, maar een concreet, gevalideerd actieplan dat producenten helpt hun weg te vinden in het certificeringslandschap – en vooral: op de markt te komen. Je vind alle informatie over dit actieplan hier.

🧩 Onze rol

Noorderwind werkte als procesbegeleider en facilitator binnen een consortium van bouwer (JP van Eesteren), innovator (Spaak), expert (DGMR), onderzoekers (Hogeschool van Rotterdam) en biobased materiaal producent (VanHier). We ontwierpen en faciliteerden het proces, brachten structuur aan, en organiseerden validatie-momenten en co-creatie sessies met de industrie. Ook vertaalden we de inhoudelijk complexe inzichten naar een helder, toegankelijk eindproduct.

🛠 Het resultaat

Het actieplan "Van biobased product naar certificaat" werd gepresenteerd op 9 april 2025. Je vind hier de opname en relevante informatie over het resultaat terug.

Het actieplan biedt:

• Praktisch stappenplan voor certificering én markttoetreding
• Overzicht van te zetten stappen, testfaciliteiten en certificerende instanties
• Tools: templates voor kwaliteitsborging en verwerkingsvoorschriften
• Verbinding met relevante netwerken & kennisinstellingen
• Inzicht in wanneer certificeren écht nodig is – en wanneer niet
• Flexibele aanpak voor verschillende typen producenten
  ‍

💬 “Er werd écht geluisterd naar wat biobased producenten nodig hebben, dat was ontzettend fijn.”
– Klaske Postma, VanHier
‍

📍 De route hiernaartoe

Het actieplan kwam tot stand via:

• Co-creatiesessies met de consortium-partners
• Interviews met producenten, afnemers en testlocaties
• Diepteonderzoek naar certificeringsprocessen
• Co-creatiesessies met o.a. TNO, The Green Village, Krimppp, NEN
• Validatiesessies op events zoals TBI Klimaatfestival & Dag van het Biobased Bouwen (Vernieuwersnetwerk Biobased Bouwen)
• Virtuele testcase met producent VanHier
  ‍

💬 “Gelukkig zijn er ook een boel andere partijen bezig met deze relevante vraagstukken. We hebben ook gedurende ons jaar onderzoek gezien dat hier steeds meer aandacht voor is, o.a. door Building Balance, het opstellen van een NTA en ook door de ambitie van de nieuw opgerichte branchvereniging Biobased Bouwen aangestuurd door Johan Mellegers. Toen wij begonnen met ons project zag het veld er echt nog heel anders uit dan nu. En wij hebben daar een kleine bijdrage aan kunnen leveren met dit concrete en praktische actieplan ’’
- Dan Mulder (Spaak CS)
‍

🌐 Open source, open toekomst

Het actieplan is opgeleverd als open resource en wordt nu doorontwikkeld door het Nationaal Kenniscentrum Biobased Bouw (NKBB), in samenwerking met branchevereniging Biobbased Bouwen. Zo blijft de kennis groeien en up-to-date, en kunnen nog veel meer producenten/start-ups profiteren van het pad dat is vrijgemaakt.

🔗 Naar het actieplan (extern)

‍

💬 "Het actieplan heeft een stevige basis gelegd voor de toekomst. Als NKBB willen wij graag het actieplan adopteren in onze kennisbank en hebben we de intentie om dit door te ontwikkelen tot een interactieve tool.

Het inzichtelijk maken van het ontwikkel- proces van biobased materialen en te zetten stappen richting certificering vormt een cruciale stap in de verduurzaming van de biobased bouwsector en de marktintroductie van biobased bouwmaterialen."

- Xander de Bruine (Nationale Kennisbank Biobased Bouw)

🧑‍🤝‍🧑 Het consortium

• Spaak (penvoerder, businessmodellen)
• Noorderwind (procesbegeleiding & co-creatie)
• VanHier (materiaalproducent)
• DGMR (bouwtechnische certificeringsexpertise)
• JP van Eesteren (praktijkkennis & testervaring)
• Hogeschool Rotterdam (onderzoek & governance)
• Met steun van: Provincie Zuid-Holland

🧠 Learnings & impact

• Certificering is geen doel op zich – maar één van meerdere routes naar markt
• Behoefte aan inzicht, overzicht en begeleiding blijkt groter dan aan testcapaciteit
• Een helder actieplan voorkomt verlies van tijd en middelen
• Samenwerking loont: het ecosysteem komt tot leven en nieuwe samenwerkingen zijn opgezet
  ‍

💬 “De reflex om direct te certificeren leidt vaak tot onnodige kosten en vertraging. Dit actieplan brengt focus en richting.”
– Tessa Bloembergen (Noorderwind)
‍

🎯 Wat nu?

Het actieplan wordt doorontwikkeld door NKBB en diverse marktpartijen en vormt een stevige basis voor verdere samenwerking en innovatie.

Tegelijkertijd blijft de urgentie groot: biobased bouwen is de toekomst, en producenten hebben richting nodig. Dit project laat zien: dat kan – en moet – slimmer.

📩 Meer weten?

Wil je zelf aan de slag met het actieplan, zoek je hulp bij het vormen van een consortium of funding? Wil je begeleiding bij jouw proces van materiaal naar succesvolle markttoetreding? Of wil je gewoon eens sparren over versnelling in biobased bouw? Neem contact op met Tessa Bloembergen of Eva van Eck via Noorderwind.

Het actieplan wordt vanaf 9 april geadopteerd door het Nationale Kenniscentrum Biobased Bouw. Zij nemen dit actieplan op in de online kennisbank. Wil je meewerken aan de verdere ontwikkeling? Of heb je feedback? Neem dan contact op met Xander de Bruine via xander@nkbb.org

‍